“TÜRKİYE’de ilk kez kurulan TBMM Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu, yunus parkları ve hayvanlı sirklerin kapatılarak, yenilerinin yasaklanması yönünde karar aldı. Hayvan Hakları ve Etiği Derneği’nden Burak Özgüner “Özellikle yunus parkları ve hayvanlı sirklere yönelik bu umut verici kararın yasalaşması için çaba harcayacağız.” dedi.”
Yazı:İhsan Dörtkardeş | Hürriyet | 24 Eylül 2019
9 yıldan bu yana bu doğrultuda kampanyalar düzenleyen Yunuslara Özgürlük Platformu, TBMM Başkanlığı’na sunulan tavsiye niteliğindeki Komisyon kararının bir an önce yasalaşması için Hayvan Hakları ve Etiği Derneği ile birlikte çalışmalarına hız verdi. TBMM’deki 5 siyasi partinin ortak önergesiyle hayvanlara uygulanan şiddet ve kötü muamele vakalarının önlenmesi amacıyla Şubat ayında kurulan Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu, nihai raporunu 22 Ekim Salı günü Meclis Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop’a teslim edildi. Raporda, Türkiye’de ilk kez, hayvanlı sirkler ve deniz memelilerinin tutsak edildiği yunus gösteri ve terapi merkezlerinin kapatılıp yasaklanması yönünde tavsiye kararı alındı.
AK Parti’den 6, CHP’den 3, HDP, MHP ve İyi Parti’den birer üyenin görev yaptığı Komisyon; Türkiye’de yeni yunus parklarının ve hayvanlı sirklerin açılmasına yasak getirilmesi, mevcut 10 yunus parkının en geç 2 yıl içinde kapatılması, hayvanlı sirk ve gösterilerin yurt dışından Türkiye’ye girişinin yasaklanmasına ilişkin tavsiye kararı Meclis Başkanlığı’na tavsiye sundu. İki yıllık süre zarfında, faaliyetlerini sonlandırmak isteyen yunus parkı işletmecilerinin ise, gerekli olması halinde Tarım ve Orman Bakanlığı’na başvurması da tavsiye edildi. Kara ve su sirkleri ile deniz memelileri gösteri ve terapi merkezlerine yasak getiren kararın gerekçeleri arasında, yunus parkları ve hayvanlı sirklerdeki rutin işkence metotları ile esaretin hayvanlar üzerinde meydana getirdiği fiziksel ve ruhsal tahribat öne çıktı. Aynı zamanda yunus parklarında insan sağlığına yönelik tehditler açısından kaza, ölüm ve bulaşıcı hastalık riskleri de değerlendirmeye alındı.
Raporda, ‘Yunusla terapi’ veya özel çocuklarla yüzme adı altında gösteri merkezlerinde sürdürülen ticari faaliyetlerin de mevzuata aykırılık teşkil ettiği ve özellikle yaygın olarak tercih edildiği otizm terapisinde yararlılığına dair bilimsel bir dayanak bulunmadığı vurgulandı.
Çeşitli il ve ilçelerde yunus parklarının kapatılmasını sağlayan ve yenilerinin açılması amacıyla çaba harcayan Yunuslara Özgürlük Platformu, 2014’te Çevre Komisyonu’na sundukları ahlaki, hukuki ve bilimsel gerekçelerin 5 yıl sonra Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu tarafından dikkate alındığını bildirdi.
Yunuslara Özgürlük Platformu sözcüsü Öykü Yağcı, kararın önemli bir dönüm noktası olacağını söyledi. Yağcı, ‘Hayvanlardan Taraf Ol’ çağrısıyla sosyal medyadan milyonlarca kişinin istemini milletvekillerine ilettiklerini, bazı arkadaşlarının yüz yüze görüştüklerini anlatırken, “Komisyon kararının bir an önce yasalaşması için, hep birlikte daha fazla çabalamamız ve kitlesel talebimizi daha yüksek sesle dile getirmemiz gerekiyor” dedi.
Yunus parklarının kapatılması için Fethiye’den Kaş’a, Bodrum’dan İstanbul’a uzanan kapsamlı ve eşzamanlı bir mücadele yürüttüklerini anlatan Yağcı, Türkiye’nin yanı sıra dünyadaki çok sayıda hayvan hakları örgütü ve yerel sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte çaba harcadıklarını, bu konudaki gerçekleri geniş kitlelere aktararak hayvanların temel haklarına dair farkındalığı artırmaya çalıştığını ekledi.
Hayvan Hakları ve Etiği Derneği’nden Burak Özgüner de, TBMM Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu’nun, hayvanların haklarını teslim etmek ve hak ihlallerini ortadan kaldıracak çözüm önerilerini üretmekle görevliy olduğunu söyledi. Özgüner, şöyle konuştu:
“Bugüne dek Türkiye’de gündeme gelmeyen birçok hayvan hakları ihlâli ilk kez parlamentoda tartışıldı. Komisyonun tavsiye raporu, bundan sonra hayvan hakları ile ilgili yasama çalışmalarına kaynak gösterilecek bir politika belgesi olacak. Parlamento, idare, hem de yerel yönetimler, emsal niteliğindeki bu rapora atıfta bulunacak. Bu anlamda buradan çıkan tüm kararları takip edecek ve özellikle yunus parkları ve hayvanlı sirklere yönelik bu umut verici kararın yasalaşması için çaba harcayacağız.”